ΜΠΕΚΕΤ ή Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ του Ζαν Ανούιγ

Ερρίκος Β΄ και αρχιεπίσκοπος Θωμάς Μπέκετ το 1170

Αγαπητοί φίλοι του radio-theatre, καλησπέρα σας.
    Μια αιματηρή στιγμή στην ιστορία της Αγγλίας είναι το δράμα του Ανούιγ «ΜΠΕΚΕΤ», που προτείνουμε απόψε για ακρόαση. Το έργο, γραμμένο το 1959, ζωντανεύει στη σκηνή τη ζωή του Θωμά Μπέκετ, του καγκελάριου του βασιλιά Ερρίκου Β΄, που όταν έγινε αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπρυ, ήλθε σε σύγκρουση με τον βασιλιά, γιατί δεν παραδεχόταν την υπαγωγή των εκκλησιαστικών αρχών στις πολιτικές. Γι’ αυτό το λόγο κατέφυγε στη Γαλλία, απ’ όπου και αφόρισε τον Ερρίκο Β΄. Αργότερα όμως συμφιλιώθηκαν για να ξανασυγκρουστεί στη συνέχεια και πάλι μαζί του με τραγικό τέλος για τον ίδιο.                                                                                                                  

«Το Μαρτύριο του Αγίου Θωμά Μπέκετ»

  «Ποιος θα με απαλλάξει από τον

 αυθάδη αυτόν κληρικό;» ξεφώνισε ο Ερρίκος.

Απομεσήμερο της 29ης Δεκεμβρίου 1170. Τέσσερις ιππότες εμφανίζονται στην είσοδο του αρχιεπισκοπικού μεγάρου. Ζητούν να δουν τον αρχιεπίσκοπο Θωμά Μπέκετ. Απαιτούν από τον Μπέκετ να άρει τον αφορισμό των επισκόπων που, μετά από αίτημα του βασιλιά που θέλει να προετοιμάσει τη διαδοχή του και με τη σύμφωνη γνώμη του πάπα, ανακήρυξαν συμβασιλέα τον Ερρίκο τον Νεότερο. Ο αρχιεπίσκοπος αρνείται κατηγορηματικά. Λίγες ώρες μετά οι ιππότες επιστρέφουν. Μπαίνουν οπλισμένοι στον καθεδρικό όπου βρίσκεται ο αρχιεπίσκοπος για τον εσπερινό. Εκείνοι επαναλαμβάνουν την απαίτησή τους, αυτός αρνείται εκ νέου. Χυμούν πάνω του και τον χτυπούν με μανία με τα σπαθιά και τα τσεκούρια τους. Ο αρχιεπίσκοπος σωριάζεται νεκρός…

 Την 21η Φεβρουαρίου 1173, ο Θωμάς Μπέκετ ανακηρύσσεται άγιος. Πολλοί και διάφοροι μιλούν, για τα θαύματα που γίνονται πάνω από τον τάφο αυτού που θεωρούν πια μάρτυρα της πίστης.

   Η παγκόσμια πρώτη του «Μπέκετ ή η Τιμή του Θεού» του Ανούιγ έγινε στις 8 Οκτωβρίου 1959 στο θέατρο του Μονπαρνάς στο Παρίσι.

Σε ελληνικό έδαφος ανέβηκε στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου στις 7/11/1968 με τους Στέλιο Βόκοβιτς και Νίκο Τζόγια στους ρόλους του Ερρίκου Β΄ και Μπέκετ αντίστοιχα. Την σκηνοθεσία υπέγραψε ο Αλέξης Σολωμός και η μετάφραση ήταν του Τ. Παπατσώνη. 

Τέσσερα χρόνια  πριν- το1964- προβάλλεται η γνωστότερη και πλέον επιτυχημένη κινηματογραφική μεταφορά της ιστορίας βασισμένη ακριβώς στο κείμενο του Ανούιγ, μολονότι  είναι αγγλική παραγωγή. Πρόκειται για τον «Μπέκετ» του Πήτερ Γκλένβιλλ, με τον Πήτερ Ο’Τουλ στον ρόλο του βασιλιά και τον Ρίτσαρντ Μπάρτον σ’ αυτόν του αρχιεπισκόπου.

   Παρουσιάζει ωστόσο μεγάλο ενδιαφέρον το γεγονός ότι πολύ νωρίς και λίγο μετά αφού στέγνωσε το μελάνι του τυπογραφείου δηλ. μόλις το 1960 από το ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ, ο "ΜΠΕΚΕΤ" απλώνεται στον ερτζιανό ουρανό της μικρής Ελλάδας με την μεγάλη όμως παράδοση στο ραδιοφωνικό θέατρο. 

Σε μετάφραση της Δέσπως Διαμαντίδου και με την σκηνοθετική καθοδήγηση του Μήτσου Λυγίζου ο πολύ φρέσκος Δημήτρης Παπαμιχαήλ (σε μια από τις σπάνιες ραδιοφωνικές συμμετοχές) και ο ώριμος πια- και θεατρικά- Ανδρέας Φιλιππίδης ερμηνεύουν το πρωταγωνιστικό δίδυμο. 

Τους πλαισιώνουν οι: Νέζος, Αργύρης, Τσάπελης, Βαφιάς, Νενεδάκη, Ολύμπιος, Μετσόλης, Κοτσίρης, Ναός, Διαμαντίδου, Δάνης και Χατζημάρκος.

Διάρκεια 1ω 56λ

Σ.Σ. Για το σημείωμα της παρουσίασης του έργου χρησιμοποιήθηκαν ως πηγές πληροφοριών και φωτογραφιών οι σελίδες  http://www.nt-archive.gr καθώς και https://rogerios.wordpress.com 

Θερμές ευχαριστίες εκ μέρους όλων των φίλων του blog.



 

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΑΚΡΟΑΣΗ 

ΦΟΝΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ του Τ. Έλιοτ

Θωμάς Μπέκετ, υαλογράφημα, Καθεδρικός του Κάντερμπρυ

Αγαπητοί φίλοι του radio-theatre , καλησπέρα σας!

 Η σημερινή μας ανάρτηση αποτελεί συνέχεια προηγούμενης με τον τίτλο " Μπέκετ ή η τιμή του Θεού" του Ζαν Ανούιγ, αφού έχει σαν σκοπό της να παρουσιάσει το έργο του Τόμας Έλιοτ "ΦΟΝΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ". Και τα δύο αυτά θεατρικά έργα αντλούν το θέμα τους από το ίδιο ιστορικό γεγονός, αυτό της δολοφονίας του Άγγλου Αρχιεπισκόπου - και μετέπειτα Αγίου - Θωμά Μπέκετ. Ωστόσο αφού ακούσει κανείς τα έργα θα διαπιστώσει και δύο θεμελιώδεις διαφορές:  Η πρώτη είναι ότι ο Ανούιγ γράφει ένα χρονικό της πολιτικής του ΙΒ΄ αιώνα, ενώ το ΦΟΝΙΚΟ συγκεντρώνει την προσοχή του στο θάνατο και στο μαρτύριο του Μπέκετ. Η δεύτερη αφορά στη δομή, τη μορφή, με αυτήν του έργου του Έλιοτ να ανήκει στο ποιητικό δράμα ( έμμετρο), που συνδυάζει αριστουργηματικά το Χριστιανικό μυστήριο με τον τραγικό χορό του αρχαίου θεάτρου.

 Θυμίζουμε την υπόθεση:

Ο καθεδρικός της Καντερβουρίας τέλος του19ου αιώνα

 'Ένας άνθρωπος γυρίζει στην πατρίδα του προβλέποντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν. Έτσι συνοψίζει ο ίδιος ο Έλιοτ την υπόθεση αυτού του έργου που έγραψε το 1935 για το Φεστιβάλ της Καντερβουρίας κι έχει για ήρωά του τον μαρτυρικό αρχιεπίσκοπο Μπέκετ και τον αγώνα του ενάντια σε εξωτερικές δυνάμεις και στις εσωτερικές του αδυναμίες. Ο Θωμάς Μπέκετ παραιτήθηκε από την Καγκελαρία κι αγωνίστηκε με πάθος για τα δικαιώματα της Εκκλησίας. Η μακρά πορεία του συνεχίστηκε με την αυτοεξορία του στη Γαλλία, και στο τέλος, με μια φαινομενική συνδιαλλαγή και την επιστροφή του. Δεν πέρασε ωστόσο ένας μήνας και τον σκότωσαν μέσα στην ίδια του την εκκλησία τέσσερις ιππότες.

Στην Ελλάδα η πρώτη μεταφορά στο θεατρικό σανίδι έγινε το 1993 από το ΚΘΒΕ.

Για το ραδιόφωνο πραγματοποιήθηκαν δύο ηχογραφήσεις με την δεύτερη, διασκευασμένη για τη ΜΙΚΡΗ ΑΥΛΑΙΑ

Όλες οι παραπάνω παραστάσεις στηρίχτηκαν στην μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη

Πρώτη ηχογράφηση - εκδοχή (στηριγμένη στο πλήρες έργο) με τους: Α.Γιαννούλη, Γ. Μετσόλη, Κ. Καρρά, Ν. Κεδράκα, Καρούσο στο ρόλο του Μπέκετ, Γ. Μιχαλακόπουλο, Β. Ανδρονίδη, Γ. Αργύρη, Γ. Βαφιά, Ζ. Τσάπελη, Φ. Ταξιάρχη, Γ. Τζώρτζη και  πολυπρόσωπο χορό  γυναικών. 

Η ραδιοσκηνοθεσία είναι του Κανέλου Αποστόλου.

 Φονικό στην εκκλησιά (Ζ. Τσάπελης)   (1)    Χρονική διάρκεια 1ω 51 λ

Δεύτερη ηχογράφηση - εκδοχή (στηριγμένη σε διασκευή του Μάριου Ποντίκα) με τους: Α. Αντωνόπουλο, Ν. Γαροφάλου, Κ. Ιγερινού, Γ. Μοσχίδη, Γ. Μπαγιώκης, Ε. Νενεδάκη, Ν. Τσακίρογλου. 

Η ραδιοσκηνοθεσία είναι του Γ. Θεοδοσιάδη

Φονικό στην εκκλησιά (Ν. Τσακίρογλου 18/01/2013)  (2)  Χρονική διάρκεια 1ω 2 λ

Σημαντικές πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό αντλήσαμε από την ιστοσελίδα του  ΚΘΒΕ και το ιστολόγιο του Ρογήρου .   Τους ευχαριστούμε θερμά!